1. Tóm tắt chương

  Khoản phải thu khách hàng là khoản phải thu do khách hàng mua sản phẩm hàng hoá của doanh nghiệp chưa thanh toán. Khoản phải thu nội bộ là các khoản nợ phải thu của doanh nghiệp với cấp trên, hoặc các đơn vị trực thuộc, phụ thuộc hoặc các đơn vị khác trong một doanh nghiệp độc lập, một Tổng công ty về các khoản đã chi hộ, trả hộ, thu hộ, các khoản mà đơn vị cấp dưới có nghĩa vụ phải nộp lên trên hoặc cấp trên phải cấp cho cấp  dưới. Phải thu khác là các khoản phải thu ngoài phạm vi phải thu của khách hàng và phải thu nội bộ.

  Kế toán phản ánh các khoản phải thu theo giá trị thuần, do đó, trong nhóm tài khoản này phải thiết lập các tài khoản " Dự phòng phải thu khó đòi " để tính trước khoản lỗ dự kiến về khoản phải thu khó đòi có thể không đòi được  trong tương lai nhầm phản ánh giá trị  thuần của các khoản phải thu.


  Các tài khoản phải thu chủ yếu có số dư bên Nợ, nhưng trong quan hệ với từng đối tượng phải thu có thể xuất hiện số dư bên Có ( trong trường hợp nhận tiền ứng trước, trả trước của khách hàng hoặc số đã thu nhiều hơn số phải thu ). Cuối kỳ kế toán, khi lập báo cáo tài chính, khi tính toán các chỉ tiêu phải thu, phải trả cho phép lấy số dư chi tiết của các đối tượng nợ phải thu để lên hai chỉ tiêu bên " Tài sản " và bên " Nguồn vốn " của Bảng cân đối tài khoản.

  2. Ví dụ ứng dụng

  Tại công ty TNHH Huy Hoàng kê khai và nộp thuế, hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp khấu trừ thuế, hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Tình hình kinh doanh của công ty  TNHH Huy Hoàng được kế toán ghi nhận trong các tài liệu sau :

  Tài liệu 1 : Số dư đầu kỳ của một số tài khoản :

  - Tài khoản 131 :                                 200.000.000 đồng
  . Tài khoản 131 Ánh Dương ( dư Nợ) 320.000.000  đồng  
  . Tài khoản 131 Bình Châu ( dư Có )   10.000.000   đồng

  Tài liệu 2 : Trong kỳ có các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như sau

  1. Ngày 10/02 : Công ty xuất kho bán cho công ty Bình Châu một lô hàng có giá thực tế xuất  120.000.000 đồng, giá thanh toán 198.000.000 đồng  gồm 10% thuế GTGT. Công ty Bình Châu đã nhận được hàng. Công ty đã trừ vào số tiền trả  trước của công ty Bình Châu. Công ty Bình Châu đã thanh toán số tiền còn lại bằng tiền gửi ngân hàng. Công ty đã nhận được giấy báo Có.

  2. Ngày 24/02 : Công ty Ánh Dương thanh toán nợ cho công ty bằng tiền gửi ngân hàng 180.000.000 đồng. Công ty đã nhận được giấy báo Có.

  3. Ngày 26/02  Công ty Cường Thịnh trả trước tiền mua hàng cho công ty bằng chuyển khoản là 300.000.000 đồng. Công ty  TNHH  Huy Hoàng đã nhận được giấy báo Có.

  4. Ngày 27/02 : Công ty rút tiền gửi ngân hàng về nhập  quỹ tiền mặt 150.000.000 đồng .

  Yêu cầu : Định khoản các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Xác định số dư cuối kỳ của tài khoản 131. Phản ánh số dư cuối kỳ của tài khoản 131 trên Bảng cân đối kế toán.

  Lời giải đề nghị :

     Ghi nhận giá vốn hàng bán :
           1a  Nợ  632            120.000.000
                       Có  156      120.000.000
   
     Ghi nhận doanh thu :
          1b  Nợ  131 B          198.000.000
                      Có  511        180.000.000
                      Có  3331        18.000.000

     Khách hàng thanh toán :
           1c  Nợ  1121            78.000.000
                        Có  131B     78.000.000

     Khách hàng thanh toán :
           2  Nợ  1121            180.000.000
                      Có 131A      180.000.000

     Khách hàng ứng trước :
           3  Nợ  1121            300.000.000
                       Có  131C    300.000.000

     Rút tiền gửi ngân hàng về nhập quỹ tiền mặt
           4  Nợ  1111            150.000.000
                       Có  1121    150.000.000

                      

  Phản ánh số liệu vào Bảng cân đối kế toán :

  - Số dư nợ 140.000.000 : phản ánh vào phần Tài sản ngắn hạn, chỉ tiêu Phải thu khách hàng.
  - Số dư có 300.000.000 : phản ánh vào phần Nợ phải  trả, chỉ tiêu Người mua trả trước.